Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης: το νέο θεσμικό εργαλείο για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών
Στις 11 Μαΐου 2021 ήταν η επέτειος από τα 10 χρόνια από την υπογραφή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, γνωστής ως Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.
Μία πολύ σημαντική παραδοχή που διατρέχει το βασικό διεθνές κείμενο της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης αποτελεί η διαπίστωση ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί την πιο επαίσχυντη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως μορφή διάκρισης που δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ συνόρων, πολιτισμών ή πλούτου. Όσο συνεχίζεται, δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι κάνουμε ουσιαστική πρόοδο προς την ισότητα, την ανάπτυξη και την ειρήνη.
Αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης είναι ότι η Σύμβαση στοχεύει στην προστασία των γυναικών σε όλες τις μορφές βίας καθώς και στην πρόληψη, την ποινική δίωξη και εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας αλλά και στην εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών και στην προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων.
Η Σύμβαση φέρει το όνομα της Κωνσταντινούπολης, αφού εκεί πραγματοποιήθηκε το 2011 η Σύνοδος του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της βίας και αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη Συνθήκη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, στις 11 Μαΐου 2011 η σύμβαση άνοιξε προς υπογραφή στην Κωνσταντινούπολη. Και τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2014 μετά τη 10η κύρωσή της, από την Ανδόρα στις 22 Απριλίου 2014.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης θεωρείται ιστορική γιατί είναι το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο το οποίο ορίζει τις μορφές που προσλαμβάνει η βία κατά των γυναικών και παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την πρόληψή της, την προστασία των θυμάτων καθώς και για την παύση της ατιμωρησίας των δραστών.
Αποτελεί ορόσημο στις διεκδικήσεις του γυναικείου κινήματος για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών, την εξάλειψη της έμφυλης βίας και την προώθηση της ισότητας των φύλων.
Η χώρα μας ήταν από τις πρώτες χώρες που υπέγραψε τη Σύμβαση και, αφού πέρασαν 7 ολόκληρα χρόνια, τελικά κύρωσε τη Σύμβαση με τον εφαρμοστικό νόμο 4531/2018 με τον οποίο εισήχθησαν νέα αδικήματα στο εσωτερικό μας δίκαιο (π.χ. για ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, καταδίωξη-stalking κ.λπ.) ή ρυθμίστηκαν θέματα με διαφορετικό τρόπο.
Η Σύμβαση στοχεύει:
• Στην εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών
• Στην ανάπτυξη διοικητικών πρακτικών που αποσκοπούν στην πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας
• Στην προστασία όλων των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας
Και περιλαμβάνει:
Α) Μέτρα πρόληψης
• Κατάρτιση επαγγελματιών που ασχολούνται με θύματα βίας
• Υλοποίηση θεραπευτικών προγραμμάτων για τους δράστες εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας
• Δράσεις δημοσιότητας για την κατάργηση των στερεοτύπων και την εξασφάλιση του σεβασμού της διαφορετικότητας
Β) Μέτρα προστασίας
• Δυνατότητα απομάκρυνσης του θύματος από τον δράστη (υποχρέωση εγκατάλειψης της κατοικίας του)
• Υποχρέωση ίδρυσης κέντρων υποδοχής θυμάτων σε όλη την επικράτεια
• Ιδιαίτερη πρόβλεψη για την έκδοση ή ανανέωση της άδειας διαμονής των αλλοδαπών γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας
• Ποινικοποίηση συμπεριφορών που διέφευγαν από το ποινικό ενδιαφέρον της πολιτείας (π.χ. stalking)
Με τη Σύμβαση ιδρύεται μηχανισμός παρακολούθησης της εφαρμογής της –GREVIO, το οποίο αποτελεί ανεξάρτητο όργανο, που συγκροτείται από τεχνοκράτες και εμπειρογνώμονες φύλου. Η GREVIO εκπονεί και δημοσιεύει Εκθέσεις στις οποίες αξιολογεί τα νομοθετικά και άλλα μέτρα που λαμβάνει καθένα συμβαλλόμενο μέρος για την εξασφάλιση της τήρησης των όρων της Σύμβασης. Απευθύνεται στα κ-μ υπό αξιολόγηση με ειδικό ερωτηματολόγιο ενώ διενεργεί επιτόπιες επισκέψεις και ειδική έρευνα λαμβάνοντας πληροφόρηση από μη κυβερνητικές οργανώσεις και την κοινωνία των πολιτών και τέλος προβαίνει σε συστάσεις. Οι Εκθέσεις της Επιτροπής της GREVIO υποβάλλονται στα εθνικά κοινοβούλια.
Επιπρόσθετα, συγκροτείται σε επίπεδο ΣτΕ η Επιτροπή Μερών που αποτελείται από τους εκπροσώπους των Μερών της Σύμβασης η οποία από τη δική της πλευρά αναλαμβάνει δράση αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία αξιολόγησης της GREVIO και εφορεύει/εποπτεύει μέσα από καθορισμένη διαδικασία κατά πόσο τα κ-μ προσαρμόζονται στις συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της GREVIO
Από την πλευρά της ελληνικής Πολιτείας αρμόδια για τον συντονισμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των μέτρων και πολιτικών που υιοθετούνται στο πεδίο που καλύπτει η Σύμβαση έχει ορισθεί με το ν. 4531/2018 η Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
Η φετινή επέτειος των 10 χρόνων από την υπογραφή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης γίνεται στη σκιά της αποχώρησης της Τουρκίας από αυτή και στη διατύπωση επιφυλάξεων και από άλλες χώρες. Ως αιρετή της αυτοδιοίκησης ενώνω τη φωνή μου τόσο με τη Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης και την Πρόεδρο της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της GREVIO που τονίζουν την αναγκαιότητα αυτής της πολύ σημαντικής Σύμβασης ως ένα ισχυρό νομικά δεσμευτικό κείμενο που βρίσκεται πιο μπροστά από τις εθνικές νομοθεσίες και ως ένα εργαλείο για το συντονισμό τόσο των κρατών μελών στην πρόληψη και προστασία των γυναικών που έχουν υποστεί έμφυλη ή ενδοοικογενειακή βία. Η πλαισίωση του αγώνα για την εξάλειψη του φαινομένου απαιτεί τη συστράτευση όλων των δυνάμεων και κυρίως της κοινωνίας των πολιτών και των γυναικείων οργανώσεων που πρωτοστατούν στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών που αποτελούν μέρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Comments
Post a Comment